EGURALDIA ETA KLIMA. OSAGARRIZKO APUNTEAK

EGURALDIA ETA KLIMA

1. ATMOSFERA. Gure Lur planeta inguratzen duen gas-geruza da.
Osaketa: Nitrogeno (%78’08), Oxigeno (%20’94) eta beste gas batzuk (%1): Argona (0’093), Karbono dioxido (0’03), Ur lurruna, …
Atmosferak gure osasunerako kaltegarria den eguzki erradiazio txarra desbideratu edo filtratzen du ezkutu zaindari moduan.
Atmosferaren zabalera desberdina da ekuatorean (zabalagoa) eta poloetan (meheagoa). Dena den, Atmosferaren masa gehiena (%75a) lehenengo 11 kilometro altueratan dago, hau da, Troposferan bertan.

2. ATMOSFERAREN AZPIGERUZAK:

2.1. Troposfera. Eguraldia eta klima ikasteko hauxe da interesatzen zaigun geruza bertan gertatzen direlako fenomeno meteorologiko gehienak. Gainera, geruza honen gas trinkotasuna handia da eta Oxigeno asko dago (Gero eta altuago oxigeno gutxiago). Gugandik hurbilen geruza da. Hemen dago bizitza. Geruza honen altuera desberdina da. Poloetan 8 km ingurukoa da, Zona epeletan 9’7 km.koa eta Ekuatorean 16 km inguruko altuera du. Beraz, bataz besteko altuera 12 kilometrokoa da. Ur lurrunaren %99 geruza honetan dago. Hemen daude hodeiak. Bere tenperatura jaisten da altitudea handitzen den neurrian.

2.2. Estratosfera. Bataz besteko lodiera 30 km ingurukoa da, baina Ekuatorean 70 km ditu. Estratosfera barruan kokatzen da Ozonoko geruza, 25 km altueran gutxi gorabeherea. Geruzatxo honek galarazi egiten du kaltegarriak diren eguzki erradiazio ultramoreak. Beraz, filtro bat bezala funtzionatzen du. Estratosferan dagoen airea oso lehorra da eta ez dago ur hodeirik.

2.3. Mesosfera. Bere lodiera 40 km ingurukoa da. Airearen dentsitate txikia da geruza honetan eta tenperatura oso baxua.

2.4. Termosfera (Ionosfera). 80 km eta 400 km bitarteko altueran dago. Tenperatura handitzen da altitudearekin batera. 150 km.ko altueran 300º C inguru.

2.5. Exosfera. Kanpoko espazioa eta Lurreko atmosferaren arteko geruza da. 1.000 km. inguruko altueran kokatzen da eta 9.000 km.ko altuera joaten da bukatzen kanpoko espazioarekin nahastean.